De bemiddelaar zal u en uw tegenpartij helpen om efficiënt met elkaar te communiceren om uiteindelijk tot een oplossing te komen die voor u beiden aanvaardbaar is. De bemiddelaar zal daarbij vooral naar de belangen van elke partij peilen; zodat de echte redenen van het conflict duidelijk worden.
Bemiddeling is steeds vrijwillig, niemand kan ertoe verplicht worden. Daarnaast is bemiddeling ook vertrouwelijk; zodat hetgeen in het bemiddelingsgesprek gezegd wordt in principe ook tussen de partijen en de bemiddelaar blijft.
De bemiddelaar zal niet optreden als een rechter, maar zal het bemiddelingsgesprek leiden en communicatie tussen de partijen bevorderen, waarbij ook aandacht wordt gegeven aan de emotionele en relationele elementen van het conflict.
De bemiddelaar zal ook onafhankelijk en onpartijdig zijn; hij of zij zal dus evenveel aandacht hebben voor elke partij rond de tafel. Elke partij moet zich volledig gehoord voelen. Er wordt dan ook zoveel tijd uitgetrokken voor de minnelijke oplossing van het geschil als nodig is.
Bemiddeling kan ofwel voorafgaand aan een gerechtelijke procedure plaatsvinden, dan wel tijdens de gerechtelijke procedure. Als partijen gedurende een gerechtelijke procedure hun conflict alsnog via bemiddeling wensen op te lossen, zal de procedure voor de rechtbank voorlopig opgeschort worden totdat de uitkomst van de bemiddeling bekend is. Het akkoord dat tussen de partijen binnen een bemiddeling wordt bereikt, wordt op schrift vastgelegd en kan desgevallend aan de rechtbank worden voorgelegd ter bekrachtiging, zodat het ook de waarde krijgt van een vonnis.
Bemiddeling biedt op die manier andere mogelijkheden dan het doorlopen van een gewone gerechtelijke procedure. Immers zal de uitkomst van een gerechtelijke procedure vaak een rechterlijke beslissing zijn met één winnaar en één verliezer. Bij bemiddeling proberen partijen daarentegen zelf, door middel van dialoog, tot een akkoord te komen waarin zij allen winnaar zijn.