In één van de vorige uitzendingen hebben we het samen gehad over burn-out. Je gaf toen aan dat iemand die kampt met een burn- out het gevoel heeft ‘opgebrand’ te zijn, gebrek aan energie heeft of geen motivatie meer kan vinden voor de bezigheden op het werk. In deze uitzending gaan we het hebben over werkstress. Misschien als eerste vraag: wat is dan eigenlijk het verschil tussen werkstress en burn-out?
Laat ik allereerst aangeven dat stress een natuurlijke reactie van het lichaam is op spanning. Dit hoeft niet ongezond te zijn! Kortstondige stress kan zelfs positief zijn en motiverend werken. Maar stress wordt ongezond wanneer de spanning te lang aanhoudt. Van vele kleine stressmomentjes kan het lichaam op zich vrij gemakkelijk herstellen. Maar soms stapelt de spanning zich lange tijd verder op. Er is dan geen ruimte of tijd meer voor ontspanning en herstel. Je lichaam raakt uit balans.
Stress of werkstress is eigenlijk een voorloper van een burn-out. Een burn-out ontstaat dus niet zonder het hebben van stress. Andersom overigens kan stress wel voorkomen zonder uit te lopen naar een burn-out.
Is het waar dat stress tegenwoordig vaker voorkomt dan vroeger?
Ja dat klopt. En eigenlijk is dat niet zo gek. Ga maar eens na. Onze overgrootouders hadden een overzichtelijk leven: de man ging werken, de vrouw zorgde thuis voor het huishouden en de kinderen, ’s avonds nog een breiwerkje maken of een potje kaarten en dat was het.
De samenleving van nu is te vergelijken met de formule 1 auto van Max Verstappen: razendsnel en niet meer te stoppen. Ons prestatie-, marktdenken en het gebruik van sociale media heeft geleid tot een jachtig bestaan, een perfect facebookleven, meer agressie en kinderen die steeds sneller een etiketje ADHD, autisme, e.d. op school krijgen en meer uitval op het werk door stress en burn-out, Het gevolg: steeds meer mensen krijgen psychische klachten en worden daarvoor individueel behandeld.
Waar zou je op het werk naar kunnen kijken als het gaat om stress?
Op het werk gaat het eigenlijk altijd om de 4 A’s: arbeidsinhoud, arbeidsomstandigheden, arbeidsverhoudingen en arbeidsvoorwaarden. Meestal zit in een of meerdere van deze A’s de aanjager voor stress.
Kun je dat nog wat nader toelichten?
Jazeker. Bij arbeidsinhoud kun je denken aan een gebrek aan taakvariatie, het hebben van te weinig autonomie in het werk en het niet krijgen van feedback wat onvrede en stress veroorzaakt. Bij arbeidsvoorwaarden kan het ontbreken van een adequate beloning leiden tot stress. En wanneer je het hebt over arbeidsomstandigheden dan kan bijvoorbeeld een gebrek aan fysieke veiligheid bijdragen aan het ontstaan van werkstress.
Heb je tips voor de mensen die nu luisteren en dit misschien herkennen?
Laat ik allereerst aangeven dat stress een natuurlijke reactie van het lichaam is op spanning. Dit hoeft niet ongezond te zijn! Kortstondige stress kan zelfs positief zijn en motiverend werken. Maar stress wordt ongezond wanneer de spanning te lang aanhoudt. Van vele kleine stressmomentjes kan het lichaam op zich vrij gemakkelijk herstellen. Maar soms stapelt de spanning zich lange tijd verder op. Er is dan geen ruimte of tijd meer voor ontspanning en herstel. Je lichaam raakt uit balans.
Stress of werkstress is eigenlijk een voorloper van een burn-out. Een burn-out ontstaat dus niet zonder het hebben van stress. Andersom overigens kan stress wel voorkomen zonder uit te lopen naar een burn-out.
Is het waar dat stress tegenwoordig vaker voorkomt dan vroeger?
Ja dat klopt. En eigenlijk is dat niet zo gek. Ga maar eens na. Onze overgrootouders hadden een overzichtelijk leven: de man ging werken, de vrouw zorgde thuis voor het huishouden en de kinderen, ’s avonds nog een breiwerkje maken of een potje kaarten en dat was het.
De samenleving van nu is te vergelijken met de formule 1 auto van Max Verstappen: razendsnel en niet meer te stoppen. Ons prestatie-, marktdenken en het gebruik van sociale media heeft geleid tot een jachtig bestaan, een perfect facebookleven, meer agressie en kinderen die steeds sneller een etiketje ADHD, autisme, e.d. op school krijgen en meer uitval op het werk door stress en burn-out, Het gevolg: steeds meer mensen krijgen psychische klachten en worden daarvoor individueel behandeld.
Waar zou je op het werk naar kunnen kijken als het gaat om stress?
Op het werk gaat het eigenlijk altijd om de 4 A’s: arbeidsinhoud, arbeidsomstandigheden, arbeidsverhoudingen en arbeidsvoorwaarden. Meestal zit in een of meerdere van deze A’s de aanjager voor stress.
Kun je dat nog wat nader toelichten?
Jazeker. Bij arbeidsinhoud kun je denken aan een gebrek aan taakvariatie, het hebben van te weinig autonomie in het werk en het niet krijgen van feedback wat onvrede en stress veroorzaakt. Bij arbeidsvoorwaarden kan het ontbreken van een adequate beloning leiden tot stress. En wanneer je het hebt over arbeidsomstandigheden dan kan bijvoorbeeld een gebrek aan fysieke veiligheid bijdragen aan het ontstaan van werkstress.
Heb je tips voor de mensen die nu luisteren en dit misschien herkennen?
- Krop zaken niet op. Praat met je leidinggevende. Lukt dat niet, praat dan met iemand van de afdeling personeelszaken of met een vertrouwenspersoon. Ook met collega’s praten helpt vaak al.
- Wanneer je in gesprek komt met je leidinggevende, gebruik dan de 4 A’s als uitgangspunt om verbeteringen aan te brengen
- Communiceer duidelijk en leg zaken eventueel vast