Piekeren komt veel voor. Mensen liggen er wakker van. Kun je daar iets meer over vertellen?
In de praktijk zie ik regelmatig cliënten die piekeren. Meestal zijn dit ook mensen die veel van zichzelf eisen en de neiging hebben tot perfectie en/of zaken soms negatief benaderen. Dat geeft spanning en kan ook leiden tot slaapproblemen. Toch is piekeren niet per se negatief.
Vertel er eens iets meer over?
Oké. Eerst maar eens de negatieve kant ervan. Te veel piekeren kan inderdaad leiden tot klachten zoals angstgevoelens, slapeloosheid en zelfs depressie. Je zenuwstelsel geeft het signaal “je moet oppassen en extra alert zijn”. Anders gezegd: het lichaam staat dan niet meer in de ontspannen stand. Je ademhaling kan ontregelen en diverse vage lichamelijke klachten kunnen het gevolg zijn. Denk daarbij aan spierspanning, pijn in de gewrichten, kortademig zijn, paniekgevoelens, e.d. Het lastige is dat hoe meer je piekert, hoe moeilijker het is om de uitknop van het zenuwstelsel weer te vinden. En voordat je het weet zit je in een vicieuze cirkel.
Waarom gaan mensen dan piekeren?
Er kunnen diverse redenen zijn zoals spanning in een relatie, gedoe op het werk, een studie, angst om ziek te worden of wat weer existentieel de angst voor de dood. De een heeft ook meer aanleg dan de ander om angstig te zijn. Dat gecombineerd met een veeleisende kant in jezelf (de lat hoog leggen) en een systeem gericht op perfectie en eerder gericht zijn op de negatieve aspecten van een zaak kan leiden tot piekeren.
Dan nu de positieve kant van piekeren. Hoe zit dat dan?
We associëren piekeren altijd als iets negatief. Zeker als het gepaard gaat met de genoemde klachten. Maar dat hoeft niet. Piekeren betekent ook nadenken over risico’s en dat is op zich prima, tenzij je daarin doorschiet. Dus iemand die zegt “ik pieker dagelijks een laf uur of zo” en verder geen klachten heeft zou ik niet willen labelen als negatief. Eerder positief. Nadenken over risico’s is natuurlijk ook goed.
Oké, maar stel je heb klachten. Wat kun je dan doen?
Er zijn diverse mogelijkheden, al dan niet gecombineerd, om piekeren aan te pakken:
In de praktijk zie ik regelmatig cliënten die piekeren. Meestal zijn dit ook mensen die veel van zichzelf eisen en de neiging hebben tot perfectie en/of zaken soms negatief benaderen. Dat geeft spanning en kan ook leiden tot slaapproblemen. Toch is piekeren niet per se negatief.
Vertel er eens iets meer over?
Oké. Eerst maar eens de negatieve kant ervan. Te veel piekeren kan inderdaad leiden tot klachten zoals angstgevoelens, slapeloosheid en zelfs depressie. Je zenuwstelsel geeft het signaal “je moet oppassen en extra alert zijn”. Anders gezegd: het lichaam staat dan niet meer in de ontspannen stand. Je ademhaling kan ontregelen en diverse vage lichamelijke klachten kunnen het gevolg zijn. Denk daarbij aan spierspanning, pijn in de gewrichten, kortademig zijn, paniekgevoelens, e.d. Het lastige is dat hoe meer je piekert, hoe moeilijker het is om de uitknop van het zenuwstelsel weer te vinden. En voordat je het weet zit je in een vicieuze cirkel.
Waarom gaan mensen dan piekeren?
Er kunnen diverse redenen zijn zoals spanning in een relatie, gedoe op het werk, een studie, angst om ziek te worden of wat weer existentieel de angst voor de dood. De een heeft ook meer aanleg dan de ander om angstig te zijn. Dat gecombineerd met een veeleisende kant in jezelf (de lat hoog leggen) en een systeem gericht op perfectie en eerder gericht zijn op de negatieve aspecten van een zaak kan leiden tot piekeren.
Dan nu de positieve kant van piekeren. Hoe zit dat dan?
We associëren piekeren altijd als iets negatief. Zeker als het gepaard gaat met de genoemde klachten. Maar dat hoeft niet. Piekeren betekent ook nadenken over risico’s en dat is op zich prima, tenzij je daarin doorschiet. Dus iemand die zegt “ik pieker dagelijks een laf uur of zo” en verder geen klachten heeft zou ik niet willen labelen als negatief. Eerder positief. Nadenken over risico’s is natuurlijk ook goed.
Oké, maar stel je heb klachten. Wat kun je dan doen?
Er zijn diverse mogelijkheden, al dan niet gecombineerd, om piekeren aan te pakken:
- Beweeg veel (in de natuur). Het lichaam maakt dan positieve stofjes aan
- Probeer iedere dag een kwartiertje ademhalingsoefeningen te doen al dan niet met een extra focus op je gedachten. Ook dan leer je zaken los te laten en het lichaam in de ontspannen stand te zetten
- Ga direct 1 minuut ademhalen als je jezelf betrapt op piekeren. Je komt dat even los van je gedachten en dat kan genoeg zijn om je uit de piekerstand te halen
- Daag jezelf uit. Check of een gedachte klopt. “Ben ik echt ziek? Heb ik bewijs dat ze mij willen ontslaan? Etc.”
- Bouw een piekermoment op de dag in. Dus stel het piekeren uit tot bijvoorbeeld 17.00 uur en schrijf dan al je gedachten op. Eventueel daag je je daarna uit
- Doe een ademhalingsoefening in bed als je niet in slaap valt of wakker wordt
- Ga iets moeilijks doen zodat je wordt afgeleid bijvoorbeeld de boekhouding of zo