9 november 2022

Ik las eens in een gedicht dat er zo weinig respect getoond wordt voor bouw- en fabrieksarbeiders, voor de doeners met hun handen, voor de leerlingen uit de b-stroom in de middelbare scholen. Ik dacht onmiddellijk: geen wereld mogelijk zonder de doeners, maar ook niet zonder de denkers. Ze kunnen niet zonder elkaar. En onmiddellijk kwam daar een bedenking bij: Stel dat ik een trappenmaker zou zijn, dan maak ik die trap toch zo, dat je zowel op als af kan, niet? Het moet immers in twee richtingen kunnen gaan. Het is zo’n beetje zoals het in het leven kan lopen: een keertje op, een keertje naar beneden. Je geraakt altijd wel ergens, als je maar de trap kiest die bij je past. Of dat nu de doe-trap is of de denk-trap. Ik besef het wel als ik herlees, dat ik het behoorlijk filosofisch beschouw, maar is dat niet de taak van iedereen? Even nadenken bij wat je doet en niet doet, wat je laat en niet laat? De buurman vroeg me in de week nog: denk je echt dat er hierna dit leven nog iets bestaat? Hij was waarschijnlijk met de dagen van Allerheiligen en Allerzielen behoorlijk met de neus op de feiten gedrukt. Ik zei hem, dat ik dat zelf wel geloofde, maar dat ik het zeker zo prettig vond, om met hem, nu, dit gesprek te kunnen houden. Hij keek me verbaasd aan en glimlachte toen. ‘Ge hebt gelijk,’ knikte hij. ‘Dat is nu echt wel van belang.’ Ik snapte natuurlijk zijn vraag. Iets ouder worden in de straat, al ruim over de helft van de te verwachten leeftijdsgrens zitten, een eigen familielid dat er pas onlangs niet meer is. Het is behoorlijk confronterend en de vraag stel je niet zomaar aan iedereen. Dat voegde hij er ook nog snel bij. Mensen zomaar vertrouwen is toch niet gemakkelijk, vond hij. Dat gaf ik grif toe. Maar ook hier kon ik beamen, dat het gesprek dat we voerden, hiertoe wél bijdraagt. Het begint met je hand op te steken in de straat, met een goeiemorgen, met een keertje meehelpen om een omgevallen boom weg te slepen, met samen een kopje koffie te drinken op een winters terras. En dan pas komt zo’n existentiële vraag tijdens een doorsneewandeling naar boven. Hij naar de postbus en ik met onze hond op avondwandeling.
Ik moest even weer aan mijn vader denken, omdat hij in dit burengesprek ook ter sprake kwam. Ik weet dat er sommige mensen uitvoerige gesprekken kunnen houden met dierbaren die er niet meer zijn. Dat doe ik zelf niet echt, maar ik vraag me wel heel vaak af: Hoe zou mijn vader hierover denken? Wat zou hij nu in dit geval hebben gedaan? Het is even bewust terugkeren naar de opvoeding die je hebt meegekregen. Oplossingen krijgen of zoeken bij dingen die je tegenkomt als je opgroeit. Voorgedaan door bezorgde en intelligente ouders maakt dat ik de vragen wel eens oproep. De durf en het proberen om dan zelf de trap omhoog of omlaag te gaan, heb ik zo ruimschoots meegekregen. Ik blijf er nog steeds dankbaar om, zoals een poëtische trappenmaker.
Voila, zeg dat de meester het gezegd heeft.