6 december 2023

Beste luisteraar, lag er deze ochtend iets in uw schoen? Op uw bord? Ik bedoel dan niet een paar sokken of een boterham met choco en ook in deze volgorde als antwoord op de vragen. Ikzelf had niet echt een hart dat klopte van grote verwachting. Ik had immers geen liedjes gezongen aan de schouw, de avond ervoor. Herinneringen waren er weer wel. Zingen met z’n allen tot je er schor van werd. De broertjes en zussen ophitsen met tussenin te roepen ‘daar is ie’ of ‘ik zie ze, daarachter, tussen de bomen in de wei’. En als er dan plots in één of andere hoek met veel lawaai en gekletter snoep terecht kwam, was het hek van de dam. Vanwaar kwam dat opeens? Later hadden we het natuurlijk helemaal door. Ik licht geen tipje van de sluier, maar mijn vader vond het prachtig om te zien en mee te maken. Mijn moeke glunderde mee als we naar de hoek doken en alles verzamelden wat we konden vinden. Heerlijke tijd was dat toch. En of er nu een lange baard met krullen of stevige zwarte vegen te zien waren, het blijft een heerlijk feest waar we nog steeds met genoegen naar kijken. Zachtjes gaan de paardenvoetjes, trippel trappel trippel trap. Je kreeg met de leuke alliteratie biologie met de paplepel mee naar binnen. De wimpels worden tegenwoordig vaak verwisseld met wimpers van het paard. Niets is minder waar. Het zijn de vlagjes. De roe is niet die boter met bloem vermengd in een hete pan om er dan saus mee te maken. Het was een bundel van wissen die werd gebruikt om de blaadjes van de stoep te vegen. Natuurlijk kreeg een deugniet wel eens eentje tegen zijn billen. Dat kon ook de matteklopper zijn of gewoonweg de hand van een corrigerende ouder. Dat was meestal sneller en dichter in de buurt dan die andere, niet meer zo pedagogisch verantwoorde bijstuurders. Oudere luisteraars herinneren het zich waarschijnlijk nog. De meester of juf in de klas hadden ook van die bijstuurders. Ik weet nog dat de lat aan een touwtje naast het bord hing. Dat was niet alleen om de bordenwisser uit te kloppen. Menig stof werd er ook uit een broek verwijderd, wanneer de onderwijzer vond dat er met de discipline iets aan de hand was in de klas of op het speelplein. En jawel, als je je in de kerk of op een speelpleintje niet gedroeg, mocht je er ook eentje verwachten. Voordat je dan thuis was, bleek het voorval al gekend zijn in huis en kreeg je daar nog een pandoering bij. Niemand stond graag beschaamd bij de notabelen, het kerkelijk of pedagogische gezag in het dorp. Dat is ondertussen wel verleden tijd, erfgoedmateriaal dus, en duikt hier en daar nog eens op tijdens een wit-zwart fragment op de ouderwetse school-tv-materialen van de toenmalige BRT. In een razend tempo zijn al deze dingen wel veranderd en aangepast. Ik laat het in het midden of ze allen de juiste richting in geslagen zijn. Van een aantal dingen heb ik mijn bedenkingen, van andere daarentegen is de aanpassing absoluut terecht. Al frons ik wel eens mijn wenkbrauwen bij doorgedreven woke-toestanden. Wakker worden en zich bewust zijn van ongeoorloofd gedrag, absoluut mee eens. Het overslaan van de balans naar de andere kant en het kind met het badwater mee weggieten, vind ik weer een ander paar mouwen. Het lijkt soms iets van nu te zijn, maar als Rosa Parks in de jaren ’50 haar plaats in de bus wél altijd had afgestaan aan een blanke reiziger, zou de wereld er toch een beetje anders uitgezien hebben, niet?
Voila, zeg dat de meester het gezegd heeft.