17 juli 2024

Heb je je al een keertje voorgesteld dat je één van je zintuigen zou moeten verliezen? Of dat je over al je vijf zintuigen nadenkt en er eentje moet kiezen dat je niet meer zou kunnen gebruiken? Dit is hoogst waarschijnlijk geen realistische vraag, maar misschien maakt het je wel bewust van hoe je de wereld om je heen ervaart. Ik moest eraan denken toen ik het tv-programma zag van de blinde man, die met een gast in het buitenland verschillende steden gaat bezoeken. Maar samen gingen ze vooral de muziek opzoeken. Geluiden in allerlei soorten muziek en geluiden in het algemeen. Iemand die blind is, is voor geluid extra opmerkzaam. Natuurlijk dit naast het voelen met handen, vingers, voeten, huid. Het tactiele wordt onvoorstelbaar belangrijk om mee om te gaan. Zeker als je op latere leeftijd blind bent geworden. Blind van bij de geboorte is een ander paar mouwen, waar er gelukkig heel wat mooie initiatieven en hulpmiddelen voor bestaan, en dit al vanaf de geboorte van je kleintje. Maar even terug naar die zintuigen. Je kent ze natuurlijk wel: horen, zien, ruiken, proeven, voelen. En voor elk zintuig heb je je eigen werktuigen nodig: oren, ogen, neus, tong en huid. Er wordt wel eens beweerd, dat het ervaren van je evenwicht ook een zintuig is. Je oren hebben daar veel mee te maken, maar ik laat deze laatste even buiten beschouwing. Stel je voor dat je dus één van je zintuigen zou moeten missen. Van elk missen kan je een uitgebreide studie maken. Dat heb ik trouwens moeten leren in mijn opleiding orthopedagogie, ergens lang geleden in het Antwerpse Scola Para Medicorum. Een pittige cursus herinner ik me, waar ik mijn tanden in moest zetten en stevig kauwen om alle leerstof onder de knie te krijgen voor het eindexamen. Maar gaandeweg vond ik het zeker de moeite waard om meer inzicht erin te krijgen. En precies diezelfde vraag werd aan ons gesteld in een les door de leerkracht van toen: ‘Welk zintuig vind je het minst belangrijk? Welk vind je dan het belangrijkst?’ Zo denk je er dan opeens veel praktischer over na over het belang dat je er al dan niet aan geeft. Het missen van iets geeft het besef hoe nodig je het hebt, niet? Dat geldt sowieso voor meer dingen, ik weet er alles van.
Terug tot mijn vraagstelling of eerder vaststelling. Wat zou ik kiezen? Stel dat ik geen muziek meer zou kunnen horen? Zou ik er ook zo nors gaan uitzien als Beethoven op latere leeftijd? Hij was doof geworden, maar hij bleef componeren in zijn hoofd. Hij hoorde daar nog steeds de muziek en schreef het zo op. Dat is veel meer dan wat talent hebben. Dat is zelfs wonderbaarlijk te noemen. Zing eens een melodietje in je hoofd. Bedenk er een tweede stem bij. Doe daar dan nog wat violen, contrabas, trompet of klarinet bij. En dat allemaal tegelijkertijd laten klinken in je hoofd. Snap je het nog?
Toen ik met mijn ogen dicht over de hand van mijn ega wreef, besefte ik het nog meer. Wat een verschrikking als ik haar niet meer zou kunnen voelen. Verder zie ik haar ontzettend graag, ik hoor haar graag, haar geur vind ik subliem en als ik haar zoen, proeft het naar meer. Kiezen? Ik mag er niet aan denken.
Voila, zeg dat de meester het gezegd heeft.